Początkowo judo było typowo japońską sztuką walki znaną głównie w Japonii. Od czasów działań Jigoro Kano sport ten stał się sportem narodowym tego kraju. W wyniku wielu pokazów oraz rosnącego zainteresowania ludzi, sztuka ta stała się również sportem walki, który w 1964 roku stał się dyscypliną olimpijską dla mężczyzn. Pod naciskiem amerykańskich kobiet, od 1988 judo jest też sportem olimpijskim dla nich. Sport ten stał się jednym z najpopularniejszych sportów walki na świecie.
Walki odbywają się w kategoriach wagowych, różnych dla mężczyzn i kobiet. Walka trwa 5 minut (juniorzy 4 minuty) i odbywa się na macie o wymiarach 8×8 do 10×10 metrów. Zwycięża zawodnik, który rzuci przeciwnika na plecy, utrzyma go leżącego na macie przez 25 sekund lub założy dźwignię bądź duszenie w sposób, który doprowadzi przeciwnika do poddania się (w każdym przypadku uzyskując ippon i kończąc walkę przed upływem regulaminowego czasu). Możliwe jest uzyskanie tzw. “małych punktów”, które nie prowadzą do zakończenia walki przed czasem, lecz po jego upływie wskazują na zwycięzcę. Przy czym każdy z punktów ma wyższą wagę, niż dowolna ilość zdobytych punktów o mniejszej wartości. Jedno waza-ari wygrywa z np. pięcioma punktami yuko. W przypadku, gdy zawodnicy mają tę samą ilość punktów odbywa się walka o tak zwany “złoty punkt”. Pierwsza akcja punktowa kończy walkę.
Zawodnicy mogą również otrzymywać kary, które wymierzane są za m.in. unikanie walki, pasywność (brak próby wykonania akcji przez 30 sekund), świadome wyjście poza matę. Kara zwiększa punkty przeciwnika w sposób następujący: pierwsza shido (czyt. szido) to ostrzeżenie bez straty punktu, druga kara shido dawniej chui (czyt. czui) – oznacza przyznanie punktu yuko dla przeciwnika, trzecia kara shido dawniej keikoku (czyt. kejkoku) oznacza zamianę yuko na waza-ari. Czwarta kara hansokumake to dyskwalifikacja zawodnika.
W trakcie walki zabrania się:
- Uderzania i kopania
- Dotykania twarzy przeciwnika
- Atakowania innych stawów niż łokciowy
- Utrzymywania mocno defensywnej pozycji
- Technik zwanych kawazu gake (kami basami) i kane sute
- Noszenia jakichkolwiek elementów (np. biżuterii) – dyskwalifikacja
- Udawanych ataków np. upadanie na kolana bez wykonywania rzutu
- Ściąganie przeciwnika do parteru siłą
- Utrzymywanie innego chwytu za strój niż podstawowy przez więcej niż 3-5 sekund bez ataku
Sędzia może przerwać walkę dając komendę “mate”. Kończy ją natomiast komendą “soremade”. Zawodnik może się poddać klepiąc w matę bądź w dobrze widoczną swoją część ciała lub przeciwnika, a także krzycząc słowo “maitta”.
Od 2009 decyzją Komitetu Wykonawczego Międzynarodowej Federacji Judo (IJF) przepisy uległy następującym zmianom:
- Nie ma punktu „koka” – obowiązują tylko „yuko”, „wazari”, „ippon”
- Nie dopuszcza się łapania przeciwnika w trakcie walki bezpośrednio za nogawkę
- Pierwsze ostrzeżenie „shido” dla zawodnika notowane na tablicy, drugie ostrzeżenie skutkuje przyznaniem punktu „yuko” dla przeciwnika
- Wszystkie akcje są ważne i mogą być kontynuowane tak długo, dopóki co najmniej jeden z zawodników dotyka jakąkolwiek częścią ciała pola walki.
Co to jest Judo ?
Współczesne judo jest sportem ściśle ograniczonym przepisami opartymi na starych japońskich zasadach walki wręcz. Jest to rodzaj walki zapaśniczej, wymagającej specjalnego ubioru zwanego “judogi”. Jakkolwiek judo wywodzi się z wojskowej sztuki walki na śmierć i życie, zastosowanie judo do obrony osobistej jest obecnie celem drugoplanowym. Ogólny rozwój fizyczny, a następnie uzyskanie skuteczności w zawodach, oto główne cele współczesnego judo. Celem przewodnim, uzyskanym przez systematyczne ćwiczenia, wysuniętym przez twórcę judo – Jigoro Kano, jest “doskonalenie samego siebie”.
Korzyści płynące z trenowania judo
Judo przyczynia się do harmonijnego rozwoju, przekonuje, że nie siła i ciężar ciała, ale szybkość i zręczność są czynnikami decydującymi w działaniu. Jest dla młodzieży właściwym systemem wychowania fizycznego, sportem, który najlepiej przygotowuje do życia. Pozwala młodzieży nie tylko odkryć i rozwijać własne możliwości, ale także osiągnąć skuteczność w działaniu. Judo rozwija szybkość, zwinność, wytrzymałość i siłę, a także spostrzegawczość, opanowanie, odwagę, odporność, koncentrację i wytrwałość. Jego wpływ wychowawczy jest niezaprzeczalny.